Олуз Хююк – Амасья: открытие памятника на севере Центральной Анатолии
Абдуллаев Казим А., Дёмнез Шевкет
Статья посвящена результатам археологических работ на городище Олуз Хююк в северной части Центральной Анатолии. Поселение функционировало с эпохи ранней бронзы до эпохи эллинизма включительно, в средние века оно использова-лось как некрополь. Период наивысшего развития приходится на эпоху Ахеменидов (строительные периоды 2b–2a). В результате раскопок получен богатый материал по истории материальной и духовной культуры региона.
Библиография:
Abdullaev, K. 2019: Symbols associated with temples and altars in the Middle East and Iran. In: Öntarihten Geç Antik Çağ’a Anadolu – İran. Kültürel, Sosyal, Ticari ve Askeri Etkileşimler [From Protohistoric Times to Late Antiquity. Anatolia – Iran Cultural, Social, Commercial and Military Interactions. Istanbul University. Department of Fine Arts. 3rd Archaeology and Art History Workshop. 25–27 April 2018]. Istanbul (in print).
Akurgal, E. 1955: Phrygische Kunst. Ankara.
Akyüz, U. 2013: Samsun-Kurupelit’de Ele Geçen Bir Grup Mezar Steli ve Çakalca-Karadoğan Höyük Üzerine Bir İnceleme [A Group of grave stones from Kurupelit in Samsun and research about Çakalca-Karacadoğan Mound (Hüyük)]. Kubaba. Arkeoloji–Sanat Tarihi – Tarih Dergisi [Kubaba. Archaeology–Art History – Journal of History] 22, 33–50.
Alkım, U.B., Alkım, H., Bilgi, Ö. 1988: İkiztepe I. Birinci ve İkinci Dönem Kazıları (1975–1976) [Ikiztepe I. Excavations of First and Second Seasons (1975–1976)]. Ankara.
Alp, S. 1961–1962: Amasya Civarında Zara Bucağında Bulunan Hitit Heykeli ile Diğer Hitit Eserleri [Eine hethitische Bronzestatuette und andere Funde aus Zara bei Amasya]. Anadolu [Anatolia] VI, 191–243.
Atasoy, S. 1997: Amisos. Karadeniz Kıyısında Antik Bir Kent [Amis, an Antique City on The Black Sea Coast]. Samsun.
Beran, T. 1963: Eine Kultstätte phrygischer Zeit in Boğazköy. Mitteilungen der Deutschen Orient-Gesellschaft 94, 33–52.
Bulut, H. 2007: Daskyleion’da Akhaemenid Satraplığı Sonu ve HellenistikDönem. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayinlamış Doktora Tezi [Daskylion During the Late Achaemenid Satrapy and the Hellenistic Era. PhD Thesis, Ege University Institute of Social Sciences]. Izmir.
Busbecq, O.G. de 2002: Türk Mektupları [Turkish Letters]. Istanbul.
Çapar, Ö. 1978: Anadolu’da Kybele Tapınımı [Kybele in the History of Anatolia]. In: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi [Ankara University. The Journal of the Faculty of Languages and History-Geography]. XXIX/1–4, 191–210.
Dinarlı, G. 2014: Oluz Höyük Demir Çaği Bitkisel Bezemeli Çanak Çömleği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayinlamiş Yüksek Lisans Tezi [Iron Age pottery with plantal decoration of Oluz Höyük. Graduation work, University of Trakia Institute of Social Sciences]. Edirne.
Dönmez, Ş. 2010a: Amasya ve Yakın Çevresinin Tarihi Coğrafya Sorunlarına Genel Bir Bakış [A general overview of the geography and history of Amasya and its environs]. In: Ş. Dönmez (ed.), Amasya–Oluz Höyük. Kašku Ülkesi’nin Önemli Kenti. 2007 ve 2008 Dönemi Çalışmaları Genel Değerlendirmeler ve Ön Sonuçlar [Amasya–Oluz Höyük. The Principal Site of Kašku Land. The Preliminary Reports of 2007 and 2008 Seasons. General Evaluations and Results]. Ankara, 13–17.
Dönmez, Ş.(ed.) 2010b: Amasya–Oluz Höyük. Kašku Ülkesi’nin Önemli Kenti. 2007 ve 2008 Dönemi Çalışmaları Genel Değerlendirmeler ve Ön Sonuçlar [Amasya–Oluz Höyük. The Principal Site of Kašku Land. The Preliminary Reports of 2007 and 2008 Seasons. General Evaluations and Results]. Ankara, 59–69.
Dönmez, Ş. 2010c: The Sacral Monuments of the Black Sea Region and Central Anatolia: A Survey. In: E.K. Petropoulos, A.A. Maslennikov (eds.), Ancient Sacral Monuments in the Black Sea. Thesalloniki, 515–562.
Dönmez, Ş. 2012: Amasya-Oluz Höyük. Anadolu’da Öncü Türklerin Ilk İzleri [Amasya-Oluz Hüyük. Early traces of the first Turks of Anatolia]. NTV Tarih 36. İstanbul, 26–35.
Dönmez, Ş. 2014: Kuzey-Orta Anadolu’da Yeni Bir Arkeolojik Keşf: Oluz Hӧyük Kubaba (Matar Kubileya) Tapinaği. (Kizilirmak Kavsi Içinde Ana Tanriça ile ilgili Güncel Bulgular) [New archaeological discovery in the north of Central Anatolia; Oluz Hüyük, the temple of Cybele]. In: A. Özfirat (ed.), Veli Sevin’e Armağan, Arkeolojiyle Geçen Bir Yaşam İçin Yazılar [Scripta Essays in Honor of Veli Sevin. A Life Immersed in Archaeology]. İstanbul, 289–304.
Dӧnmez, Ş. (ed.) 2017: Amasya–Oluz Höyük. Kuzey–Orta Anadolu’da bir Akhaimenid (Pers) Yerleşmesi. 2009–2013 Dönemi Çalışmaları Genel Değerlendirmeler ve Önsonuçlar [Amasya–Oluz Hüyük. An Achaemenid Settlement in North-Central Anatolia. The Preliminary Reports of 2009–2013 Seasons. General Evaluations and Results]. İstanbul.
Dönmez, Ş., Özdemir, C. 2010: Amasya İlinde Yeni Araştırmalar: Oluz Höyük ve Doğantepe Kazıları [New research in the area of Amasya]. In: VII. Uluslararası Hititoloji Kongresi Bildirileri.Çorum, 25–31 Ağustos 2008 [Acts of the VIIth International Congress of Hittitology. Çorum, 25–31 August 2008]. Vol. I. Ankara, 227–244.
Doğan-Alparslan, M., Alparslan, M. 2010: Oluz Höyük’de Bulunan Bir Hitit Mührü [Ein Hethithisches Siegel aus Oluz Höyük]. In: Ş. Dönmez (ed.), Amasya–Oluz Höyük. Kašku Ülkesi’nin Önemli Kenti. 2007 ve 2008 Dönemi Çalışmaları Genel Değerlendirmeler ve Ön Sonuçlar [Amasya–Oluz Höyük.The Principal Site of Kašku Land. The Preliminary Reports of 2007 and 2008 Seasons General Evaluations and Results]. Ankara, 87–90.
Hamilton, W.J. 1842: Researches in Asia Minor, Pontus and Armenia; With Some Account of Their Antiquities and Geology. Vol. I. London, 1842.
Emre, K. 1989: Pottery of levels III and IV at the Karum of Kanesh. In: K. Emre, B. Hrouda, M.J. Mellink, N. Özgüç (eds.), Tahsin Özgüç’e Armağan: Anatolia and the Ancient Near East. Studies in Honor of Tahsin Özgüç. Ankara, 111–128.
Kalkan, H. 2008: MÖ. 6–4. yüzyıllarda Doğu Anadolu [Eastern Anatolia in the VI – IV centuries. BC]. In: Arkeolojik Veriler Tarihsel ve Kulturel Değerlendirme. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayinlamış Doktora Tezi [History and Culture in the Light of Archaeology. PhD Thesis, Ege University Institute of Social Sciences]. İzmir.
Koşay, H.Z. 1941: Türk Tarih Kurumu Tarafından Yapılan Pazarlı Hafriyatı Raporu [Les Fouilles de Pazarli enterprises par la Société d’histoire turque]. Ankara.
Kuhrt, A. 2010 (2007): The Persian Empire. A Corpus of Sources from the Achaemenid Period. New York.
Naumann, F. 1983: Die Ikonographie der Kybele in der phrygischen und der griechischen Kunst. (Istanbuler Mitteilungen. Beiheft, 28). Tübingen.
Onar, V. 2017: Oluz Höyük Hayvan İskelet Kalıntıları [The remains of animal skeletons in Oluz Höyük]. In: Ş. Dönmez (ed.), Amasya–Oluz Höyük. Kuzey–Orta Anadolu’da bir Akhaimenid (Pers) Yerleşmesi. 2009–2013 Dönemi Çalışmaları Genel Değerlendirmeler ve Önsonuçlar [Amasya–Oluz Hüyük. An Achaemenid Settlement in North-Central Anatolia. The Preliminary Reports of 2009–2013 Seasons. General Evaluations and Results]. Istanbul, 339–362.
Özgüç, T. 1971: Demir Devrinde Kültepe ve Civari [Kültepe and its Vicinities in the Iron Age]. Ankara.
Özgüç, T. 1982: Maşat Höyük II. Boğazköy’ün Kuzeydoğusunda Bir Hitit Merkezi [Maşat Höyük II. A Hittite Centre Northeast of Boğazköy]. Ankara.
Özkaya, V. 1995: İÖ.Erken Birinci Binde Frig Boyalı Seramiği [Phrygian Painted Pottery of the Beginning of the First Millennium]. Erzurum.
Öztürk, B. 2017: Amasya Oluz Höyük 2009–2013 Dönemi Kazılarıda Bulunan Sikkeler [Coins found in Amasya Oluz Hüyük excavations for the period 2009–2013]. In: Ş. Dönmez(ed.), Amasya–Oluz Höyük. Kuzey–Orta Anadolu’da bir Akhaimenid (Pers) Yerleşmesi. 2009–2013 Dönemi Çalışmaları Genel Değerlendirmeler ve Önsonuçlar [Amasya–Oluz Hüyük. An Achaemenid Settlement in North-Central Anatolia. The Preliminary Reports of 2009–2013 Seasons. General Evaluations and Results]. Istanbul, 313–338.
Reinach, T. 1890: Mithridate Eupator. Roi de Pont. Paris.
Summerer, L. 2008: Indigenous responses to encounters with the Greeks in Northern Anatolia: The reception of architectural terracottas in the Iron Age settlements of the Halys Basin. In: G.P. Bilde, J.H. Petersen (eds.), Meetings of Cultures in the Black Sea Region. Between Conflict and Coexistence. (Black Sea Studies, 8). Aarhus, 263–286.
Talbert, R.J.A. (ed.) 2000: The Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton.
Tsetskhladze, G.R. 2013: Kibele’nin Tapınak Kenti: Melbourne Üniversitesi’nin Pessinus’taki Yeni Araştırmaları[Cybele temple: New studies from the University of Melbourne at Pessinunte]. In: Ş. Dönmez (ed.), Güneş Karadeniz’den Doğar/Lux ex Ponto Euxino. Sümer Atasoy’a Armağan Yazılar [Light from the Black Sea. Collection of Articles in Honor of Sumer Atasoy]. Ankara, 413-458.
Yurtsever Beyazıt, A. 2014: Güncel Arkeolojik Bulgular Işıgında MÖ 2. Binyılda Amasya Bölgesi [Amasya regionin the 2nd millennium BC in the light of current archaeological evidence]. Türkiye Bilimler Akademisi –Arkeoloji Dergisi [Turkish Academy of Sciences Journal of Archaeology] 17, 83–110.
Yüksel, F.A. 2017: Amasya-Oluz Höyük. 2009–2012 YıllarıArası Arkeojeofizik Çalışmaları [Amasya-Oluz Höyük archaeogeophysics studies between 2009 and 2012]. In: Ş. Dönmez (ed.), Amasya–Oluz Höyük. Kuzey–Orta Anadolu’da bir Akhaimenid (Pers) Yerleşmesi. 2009–2013 Dönemi Çalışmaları Genel Değerlendirmeler ve Önsonuçlar [Amasya–Oluz Hüyük. An Achaemenid Settlement in North-Central Anatolia. The Preliminary Reports of 2009–2013 Seasons. General Evaluations and Results]. İstanbul, 363–398.